De Start
#ENOUGHISENOUGH #REFUGEESAREHUMANSTOO
Van 2017 – 2020 staat ‘ons badhuis’ op het Griekse eiland Lesbos zes dagen per week open voor vrouwen en kinderen uit het vluchtelingenkamp Moria. Met ShowerPower willen we zoveel mogelijk van hen een schone en veilige plek geven om te douchen. Een ‘safe space’ waar ze als mens behandeld worden en welkom zijn. Door de jaren heen is dit mogelijk gemaakt door honderden vrijwilligers die van over de hele wereld naar Lesbos vliegen. We zorgen voor handdoeken, nieuw ondergoed, toiletartikelen en een busje om personen van en naar kamp Moria te vervoeren. Meer dan 20.000 keer worden de kranen van onze douches opengedraaid en is er na lange tijd weer een warme douche op een veilige plek. Voor even weg van de harde realiteit van het onmenselijke kamp Moria. Het klinkt misschien simpel, maar af en toe een warme douche maakt een wereld van verschil. Het warme water kalmeert en eindelijk eens je haren kunnen wassen of je kind in bad kunnen doen maakt dat je heel even aan de werkelijkheid kunt ontsnappen. Doordat je je weer even mens voelt.
Ons ‘Lesbos-hoofdstuk’
Nu de missie op Lesbos is gestopt delen we graag het verhaal van ons ‘Lesbos-hoofdstuk’ met jullie. Het verhaal van de vrouwen die wij ontmoetten, van de vrijwilligers die zich met hart en ziel hebben ingezet, maar ook van alle supporters die acties hebben opgezet om deze veilige plek mogelijk te maken.
Oprichting stichting
ShowerPower begint aan de keukentafel van Pieter. Samen met Dinne en Liesbeth zijn de plannen voor ShowerPower daar uitgewerkt. Op 21 december 2017 wordt de stichting officieel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. “Andere organisaties richten zich op het uitreiken van kleding, scholing en medische zorg. Stichting ShowerPower is van mening dat er ook aan de hygiënische omstandigheden gewerkt moet worden en zal zich vooralsnog concentreren op het inrichten van douches in een veilige omgeving.”
Ontvangst gasten
Na het inrichten van het huis ontvangen we al snel onze eerste gasten. Van dinsdag tot en met zondag is het gezellige oude Griekse huis geopend voor vrouwen en kinderen. Er heerst een intieme sfeer en het is er veilig. EuroRelief, een organisatie die binnen kamp Moria actief is, deelt er dagelijks namens ShowerPower douche-tickets uit. Dit geeft rust en overzicht als de vrouwen bij de ShowerPower ‘bushalte’ worden opgehaald. Per dag krijgen we 25 tot 30 vrouwen en kinderen op bezoek.
Vrijwilligers
De vrijwilligers ontvangen de gasten zoals ze hun vrienden thuis zouden ontvangen. Zij passen op de kinderen als de moeders douchen. Ze helpen waar nodig, bereiden voor, schenken thee en vers gemaakte soep, spelen, luisteren, praten (vaak met handen en voeten), zingen, brengen de gasten terug en ruimen het ShowerPower Huis voor iedere nieuwe groep weer op.
‘Het voelt als thuis’
Een vrouw uit Afghanistan schrijft in ons gastenboek: “Het is de eerste keer dat ik hier kom en het voelt als thuis. Het zijn geweldige mensen en ze weten wat menselijkheid betekent. Ik dank ze vanuit het diepst van mijn hart voor hun gastvrijheid.” (“It’s the first time I’ve come here, and I found this place like home. Indeed, they’re amazing people and they know the meaning of humanity. I thank them from the bottom of my heart for their kindness.”)
Stralende ogen
Liesbeth deelt haar ervaring van een regenachtige dag met een gouden randje. “Beschut door mijn grote paraplu klim ik de helling van de Olive Grove op. Het water gutst langs de tentzeilen naar beneden. Er is geen mens te zien, ik hoor wel allerlei stemmen. Bovenop de heuvel zie ik een kindergezichtje in de opening van een tent. Ik loop er naar toe en groet. In de tent zit een moeder met drie kleine kinderen. Naast haar zit haar zus, ze is 19 jaar en nu 7 maanden zwanger. Ik vertel de vrouwen wie ik ben en bied ze een warme douche aan. Hun ogen beginnen te stralen. Als ze het aan de kinderen uitleggen klinkt er een luid gejuich in de tent. Alsof ik ze een uitje aanbied naar het grootste zwembad van Europa.”
Liefde en mededogen
Met groot plezier en dankbaarheid rijden we elke keer weer op en neer naar het vliegveld op Lesbos. Het is zo bijzonder dat vrouwen van over de hele wereld blijven afreizen en vaak zelfs weer terugkomen, om de vrouwen hier te helpen. “We geven elke dag aan velen, maar wat we terugkrijgen is zoveel meer. Het is zo’n verzameling van emoties, de verhalen over pijn, maar ook de verhalen over veerkracht, hoop en de wens voor een nieuw begin. Elke dag maken we het vuur klaar en zetten we thee, we verwelkomen de vrouwen en kinderen, we omhelzen elkaar, we luisteren, we vlechten haren, we spelen, we delen, we koken, we maken schoon, we lachen en we huilen. Meestal doen we dit allemaal samen want in de kern zijn we allemaal vrouwen en zijn we hetzelfde, vooral als we samen in de lounge zitten. ShowerPower is een verhaal over het delen van liefde, vriendelijkheid en mededogen” schrijft Gaye Ford (52) uit Australië na haar ervaringen op Lesbos.
Wereldwijd
Vanuit Canada, Brazilië, Nieuw Zeeland en nog eens 22 andere landen stappen vrijwilligers op het vliegtuig richting Lesbos. In de afgelopen jaren is het werk van ShowerPower mogelijk gemaakt door bijna 130 vrijwilligers. Per week verblijven 3 à 4 vrijwilligers in het huis, sommige zelfs drie weken achter elkaar. Benieuwd naar meer ervaringen van onze vrijwilligers? Klik hier voor meer.
(Sportieve) acties
De steun voor ons werk is soms overweldigend. Vanuit alle hoeken van de samenleving bereiken ons berichten van mensen die ons werk supporten. Het is teveel om alle acties op te noemen, al zouden we dat graag doen. We herinneren ons nog goed dat in ons eerste jaar een school in Groningen een gigantische actie op touw heeft gezet. Leerlingen, docenten en zelfs ouders zetten zich hiervoor in. Ook de steun vanuit kerkbesturen is enorm. Op eigen initiatief wordt geld opgehaald of worden we uitgenodigd voor een presentatie. Ook wordt ons werk op sportieve wijze onder de aandacht gebracht. Zwemmen, wielrennen en hardlopen. Vier studentes uit Amsterdam deden het allemaal en haalden zo ook een prachtig bedrag op. Het is hartverwarmend te ervaren dat zoveel mensen het werk een warm hart toedragen. Samen maken we het mogelijk. Of je nu op Lesbos bent geweest of niet.
‘My friend’
Het vrijwilligersteam wisselt regelmatig, maar een constante factor in het huis is ‘My Friend’, onze zeer geliefde rode poes. Ze is niet alleen zeer geliefd, maar ook zeer actief. Hoe klein ze aan het begin ook is, jagen op muizen is haar specialiteit. Met haar komst is het muizenprobleem is ons badhuis opgelost. Dat ze ook nog eens zeer sterk is bewijst ze als ze een dubbele longontsteking overleeft.
Opvang Koerden
Tijdens de drie jaar is ons ‘badhuis’ voor één week geen rustig oord. Door onrust in het kamp tussen verschillende groeperingen verlaten 900 Koerden kamp Moria. House of Humanity biedt de honderden mannen, vrouwen en kinderen een veilige plek om te slapen. Wij stellen ons huis open voor een snelle warme douche. Pieter is die week op Lesbos en herinnert zich de situatie nog goed. “Vechtpartijen vinden regelmatig plaats in het kamp, maar dit was voor het eerst dat een hele gemeenschap gezamenlijk het kamp verliet. We hebben House of Humanity ondersteund door de vrouwen, kinderen en heel veel baby’s bij ons te laten douchen. Ook een groep mannen die er vreselijk aan toe waren hebben we onder de douche gezet.” Voor even geen uitgebreide vertroeteling, maar met twee auto’s af en aan rijden om iedereen te laten douchen.
Petities en demonstraties
#ENOUGHISENOUGH, #KIJKNIETWEG, #SOSMoria en zo kunnen we nog heel veel leuzen en campagneslogans opnoemen. Naast ons werk op Lesbos ondersteunen we elke actie die aandacht vraagt voor de onmenselijke situatie aan de grenzen van Europa. Want ondanks het waardevolle werk zijn we ons ervan bewust dat dit geen oplossing is voor de lange termijn. De situatie in de vluchtelingenkampen moet structureel verbeteren. En het allerbelangrijkste is dat er een eerlijke en snelle asielprocedure wordt gerealiseerd. We tekenen petities, nodigen onze supporters uit hetzelfde te doen en spreken op demonstraties. Het is ook daarom ontzettend pijnlijk om te moeten constateren dat de situatie niet is veranderd en steeds verder verslechtert.
Einde werkzaamheden op Lesbos
Vanaf maart 2020 is ons huis tijdelijk gesloten als gevolg van eerst het reactionair geweld tegen vluchtelingen en vrijwilligers, gevolgd door de lockdown vanwege Covid 19. De branden op 8 en 9 september 2020, die een definitief einde maakten aan het vluchtelingenkamp Moria op Lesvos in zijn oude vorm, maakten ook een definitief einde aan de werkzaamheden van Stichting ShowerPower in haar oude vorm.
Brand en COVID19
Na de branden is inderhaast een nieuw, gesloten kamp ingericht. Mensen die er verblijven zijn niet vrij om te gaan en te staan waar ze willen en NGO’s worden niet of slechts mondjesmaat toegelaten. Daarnaast speelt Covid19 nog steeds een belangrijke rol en ShowerPower wil op geen enkele manier verspreiding van het virus in de hand werken.
Nieuw probleem
Steeds meer mensen op de eilanden krijgen een stempel om naar Athene te kunnen. Zonder enige vorm van overheidssteun belanden hele families op straat. De statistieken geven een vertekend beeld: het aantal mensen in kampen daalt hard maar zij die op straat moeten leven worden nergens vermeld. Voor Athene alleen al zijn dat meer dan 10.000 mensen.
Nieuwe smokkelroute
De praktijk is nu dat mensen wiens tweede asielverzoek is afgewezen soms/regelmatig een reisdocument krijgen om binnen tien dagen het land te kunnen verlaten. Zij krijgen alle medewerking om naar de Griekse grens te reizen en deze te passeren. Welke grens doet er niet toe, als ze Griekenland maar verlaten. Zo komt een nieuwe smokkel-stroom op gang via Albanië en Italië en krijgt Europa alsnog de mensen te verzorgen. Het is en blijft een cynisch verhaal.
Nood op vasteland
In Griekenland heerst nu de hoogste nood in Athene en Thessaloniki, niet meer op de eilanden. Hetgeen niet wegneemt dat mensen op de vlucht recht hebben op een eerlijke toetsing van hun asielverzoek en niet voor langere tijd in kampen/tenten behoren te worden ondergebracht. Los van het feit dat hen alle bewegingsvrijheid wordt ontnomen. ShowerPower is van mening dat de menswaardigheid alleen maar verder aangetast wordt en wil daar blijven helpen.
Blijvende steun op Lesbos
Sinds maart 2020 versterken we onze financiële steun aan lokale NGO’s die in staat zijn om enige hulp te bieden aan de opgesloten vluchtelingen. Er is intensief contact met betrokkenen op de Griekse eilanden en het vasteland, ze weten ons te vinden voor steun. Maandelijks kunnen organisaties zoals Stand by me Lesbos, Attika en Mosaik op ons rekenen. We zullen dat blijven doen. Daarnaast worden onze rode en witte bussen weer door andere NGO’s gebruikt, zijn we betrokken geweest bij een borstvoeding campagne begin dit jaar en op dit moment steunen wij Moria White Helmets met een flessen inzamelingsactie. Afval in het kamp is een groot probleem, maar wanneer bewoners plastic flessen inleveren krijgen ze bonnen waarmee ze gedroogd voedsel en andere levensmiddelen kunnen krijgen. Per dag zamelen ze inmiddels duizenden flessen in. Op Lesbos worden deze flessen verkocht en verscheept naar Athene. Mooi cirkeltje rond en een win-win situatie voor alle partijen.
Missie gaat door…
Ondanks het einde van onze werkzaamheden op Lesbos gaan wij door met onze missie. Want die is nog lang niet klaar. Begin september 2020 is de stichting op zoek gegaan naar alternatieven om de missie gestalte te geven toen duidelijk werd dat de oude vorm niet meer werkbaar is.
Wat betreft ons huis is Lesbos hebben we de huur opgezegd. En voor ons ligt nu de nadruk op NGO’s ondersteunen waarvan wij in de afgelopen jaren hebben gezien dat zij betrouwbaar te werk gaan en waardevol werk leveren. Op deze manier zijn we een soort ‘doorgeefluik’ geworden. Maar daarnaast werkt het bestuur aan nieuwe stappen om de onmenselijkheid in het Europees vluchtelingenbeleid aan de kaak te stellen. Want: genoeg is genoeg.
